Давор Стојановски: Исечок

Исечок од романот Ненасловена месечева соната

Сандра го погали Јон по мократа коса, а лицето ѝ се засенчи со убава тага.
Вилиците му трепереа, забите му ѕвечеа, мускулите му подигруваа, но се чинеше дека само погледот му беше смирен и сталожен. Однадвор допре виеж на мразулците, а неколку изѕемнати улични кучиња лаеја по небото.
Во креветот постоеше шепот и прамен од ноќта. „Сега што?“, го погали гласот на Сандра. Јон ја испружи дланката и ѝ го допре увото како што се допира страк цвеќе.
Телото на Сандра, очите во кои се огледуваше кога ја бараше Сандра, нежниот шепот на Сандра во кој Јон наскоро мораше да се помири со сѐ околу себе и со сѐ во себе. Нејзините прсти по неговата коса, по кожата, по немирните и растреперени мускули. Нејзината дланка што застана врз градите на Јон од кои се насетуваше како возбуденото срце бавно се смирува, како што се смируваа и снегулките под небото. „Сега исто како твоето име“, ѝ рече. „Ќе ти зборувам и умрам. А за зборување имам уште малку“.
„Тогаш да лежиме и да молчиме“, претпазливо дополни Сандра.
И го вклучи телевизорот, колку да работи, колку да гледаат слики, колку да сведочат некоја друга реалност, некој далечен свет, некој недостапен предел. „Можеби нема да види ништо, но барем светлата ќе му бидат интересни, ќе се смири и ќе заспие“, си помисли таа. „А следното утро е ново утро, следното утро е ветување, следното утро има зошто да се разбуди човек“.
Јон се срамеше да зборува, зашто му беше страв дека таа ќе му рече оти блада. Беше темно, а екранот ја прошаруваше постелата, иако никој не гледаше во него. Постоеше шепот и тој мораше да се доврши, за да се оправда постоењето на сенката. „Дали да кажеш сѐ, значи да здодееш?“, праша Јон. „Ако имаш еден талент и тој почне да исчезнува… дали и ти, тогаш, треба да избледеш со него?“
Телото веќе не му се тресеше толку силно. „Готовоста настапува штом ќе се каже сѐ. Треба да се знае кога нешто е готово, Сандра. Завршувањето означува продолжување на постоењето во друго постоење“, ѝ рече човекот што засекогаш остана немоќен пред голата покана на сите раширени нозе на светот и што остана тивок пред сите покани за оргазам.
Тој веруваше дека пред постоењето да премине во друго постоење, пред да исчезне секое сеќавање и пред да ги снема чувствувањето, треперењето и мислењето, секогаш останува нешто недовршено, недокажано и недосфатено, секогаш постои модринка што не можеш да ја објасниш, секогаш има луѓе на кои мораш да им се извиниш, иако никогаш нема да имаш можност да го сториш тоа.
Го прочисти грлото, погледот му се помести од Сандра кон некоја бездна во собата што можеше да ја види само тој. „Низ сенешто гледам како низ магла крената над студена река“, тивко додаде Јон. „Од реката се издига пастрмка. Ги подавам рацете кон неа. Сакам да ја зграпчам и да ја приберам, затоа што се обидува да се крене кон мене, кон небото, надвор од водата во која ѝ е судено да плива цела вечност“. Погледна низ подотворениот прозорец во правец на заснежените грмушки од дворот, меѓу кои толкупати се прикрадуваше и се криеше. Небото беше чисто, студено и празно. „И ништо од тоа што го гледам сега не ми значи нешто. Исто како и да не се случило“, откри Јон со растреперен глас. „Сѐ што знам за светов, единственото нешто за чие постоење сум несомнено сигурен, е само звукот на Месечевата соната…“
Во устата му остана, како недоџвакано парче леб, уште една тивка, тромава и тегобна реченица. И тие неколку збора мораа да паднат како затестен залак, како мисла што бара слобода да стане глас, како капка што ѝ се моли на тежата да ја голтне за да остави воден белег пред да исчезне сосем, како семе што треба да оплоди. „Музиката не е на луѓето, не е создадена од нив – музиката постои, сѐ друго е одамна мртво“, го чу како ѝ рече.